Më 27 maj në klubin kulturor maqedonas “Nikolla Vapcarov” në Bllagoevgrad u organizua një bisedë për nder të mbrojtësit të klubit Nikolla Vapcarov. Maqedonasit erdhën nga Bllagoevgradi, Sofja, Razlogu, Goce Dellçev, Sandanski dhe Petriç.
Manifestimi filloi me fjalën përshëndetëse të kryetarit të Klubit, Atanas Maznev. Ai lexoi thirrjen e përgatitur dhe të mbështetur nga organizatat maqedonase lidhur me përpjekjet për mbylljen e klubit në Bullgari dhe politikën e Bullgarisë kundër pakicës maqedonase.
Profesor Stojko Stojkov nga Sandanski mbajti një ligjëratë për Vapcarov. Në fillim ai pyeti se në çfarë gjuhe donin ta prezantojnë ligjëratën – në maqedonisht apo bullgarisht, për të cilën mori një përgjigje të përgjithshme kategorike – në maqedonisht.
Tema ishte rëndësia e personit në histori dhe veçanërisht e personit të Nikolla Vapcarov. Stojkov foli për vetëdijen maqedonase dhe luftën maqedonase të Nikolla Vapcarovit, për rrugën e tij jetësore, për qëndrimin ndaj gjuhës letrare maqedonase, për Vapcarovin dhe për vdekjen. Ai është simbol i pakicës maqedonase në Bullgari dhe përderisa të ketë maqedonas në Bullgari do të jetë aktual dhe i pavdekshëm, përfundoi Stojkov. Ligjërata u shoqërua me një recitim dhe citim nga libri i Stojkovit “Nikolla Vapcarov: Ne jemi maqedonas dhe krijimtaria jonë duhet të jetë në shërbim të çështjes maqedonase”.
Stojkov shpjegoi se ai e botoi qëllimisht librin në gjuhën origjinale të përdorur në poezi dhe në kujtimet e Vapcarov, të marra nga botimet zyrtare bullgare, në mënyrë që asnjë nga ata që kundërshtojnë vetëdijen maqedonase të Nikolla Vapcarov të mos mund të kundërshtonte asgjë në të dhe pytjes së pranishmëve u përgjigj se aktualisht është duke u përkthyer edhe në gjuhën maqedonase.
Folësi i dytë ishte shkrimtari dhe studiuesi i historisë lokale Boris Sandanski nga qyteti i Kresnës, një i afërm i Jane Sandanskit. Ai lexoi poezitë e tij për Nikolla Vapcarov. Ai tregoi se si kur filloi të shkruante një të tillë, ai u arrestua dhe u dërgua në polici ku u përpoqën ta rekrutonin për të qenë bashkëpunëtor i sigurimit të shtetit. Pasi i refuzoi, e lanë me urdhër – nuk duhet të flasësh për atë që di.
Këto ishin vitet 1960 tragjike për maqedonasit në Bullgari. Kur u kthye gjeti poezinë që kishte nisur dhe e mbaroi. Ai tregoi se është duke përgatitur një botim të librit të tij me poezi për Maqedoninë, Pirinin, princat dhe heronjtë maqedonas, diçka për të cilën klubi kulturor maqedonas “Nikolla Vapcarov” dhe shoqatat e tjera maqedonase mund të ndihmojnë. Të dy folësit morën duartrokitje.
Të pranishmit bënë më shumë pyetje për Vapcarov dhe shprehën më shumë mendimet e tyre. Mendimi i përgjithshëm ishte se libri për Vapcarov është i shkëlqyeshëm, se duhet të arrijë tek të gjithë dhe të përkthehet në gjuhën letrare maqedonase.
Konkluzioni i përgjithshëm ishte se edhe nëse klubi mbetet përkohësisht pa zyra, ai nuk mbyllet siç duan armiqtë e minoritetit maqedonas dhe se do të vazhdojë të punojë dhe të gjejë një mënyrë për t’u hapur në një vend të ri.
©Makedonium